خسرو فروغان در گفت و گو با پایگاه خبری و تحلیلی اگزیم نیوز در خصوص مشکلات صادرکنندگان برای معرفی محصولات خود در بازارهای هدف گفت: عمده مشکل صادرکنندگان ایرانی نظام توزیع است. به بیان دیگر ناکامی ما در توسعه صادرات خیلی عجیب نیست؛ چرا که سیاستگذاری و برنامه‌ریزی منسجمی برای تحقق چنین امری نداشته‌ایم.

وی افزود: همچنین از بزرگ‌ترین چالش‌های نظام توزیع کشور ایران می توان به کوچک و خرد مقیاس بودن آن و نبود عزم جدی جهت سامان دهی تشکل ها و پایانه های صادراتی اشاره کرد. بدین ترتیب صادرکنندگان خرد ما نمی‌توانند وارد بازارهای جهانی شوند.

وی ادامه داد: البته در این راستا رایزن های بازرگانی نیز نقش بسزایی دارند. به بیان دیگر رایزن بازرگانی با توجه به شناخت به مسائل تجاری و ارتباط با تولید کنندگان و صادرکنندگان کشور هدف و آشنا بودن با موضوعات مرتبط می تواند نقش مهمی در مناسبات تجاری و اقتصادی با دیگر کشورها ایفا کند.

رییس کمیسیون بازرگانی داخلی ایران اضافه کرد: متاسفانه نبود حمایت دولت از صادرکنندگان و نبود تعداد کافی از رایزنان بازرگانی ایران در کشورهای دیگر از مهمترین عوامل کاهش نقش ایران در بازار کشورهای دیگر است.

فروغان با اشاره به مهمترین مشکلات واحد های تولیدی گفت: بیشتر فراوانی مشکلات به ترتیب مربوط به سیستم بانکی، امور تامین اجتماعی و امور مالیاتی و بیمه است. بدین ترتیب محصولات با هزینه هنگفتی تولید می شود و از آنجاییکه بیشتر این واحدها مشکل مالی دارند برای صادرکردن اجناس خود نیازمند شناسایی و بررسی بازارهای هدف هستند که این امر نیز موجب افزایش هزینه های آنها می شود.

وی تصریح کرد: با توجه به هزینه بر بودن امر بازاریابی در بازارهای هدف لازم است دولت خود نسبت به انجام این مهم اقدام نموده و صندوقی جهت کمک به این واحدها تشکیل دهد؛ اما به دلیل اینکه دولت نیز با کمبود بودجه مواجه است از یاری صادرکنندگان و تولیدکنندگان باز می ماند و متعاقبا این اقشار از شناسایی بازار و محصول متناسب با آن غافل شده و در نهایت بازارهای فوق را از دست می دهند.

به گفته فروغان در نتیجه عملکرد ضعیف رایزنان بازرگانی ایران و همچنین کمبود اطلاعات تولید کنندگان ازعلم بازاریابی موجب شده تا به تقلید روی آورند و محصولی را تولید و به کشور هدف صادرکنند و در نهایت با شکست و ضرر مواجه شوند. بدین ترتیب نیازسنجی بازارها اقدامی است که تاکنون مورد بررسی و دستور کار صادرکنندگان و تولیدکنندگان قرار نگرفته است.

وی ادامه داد: البته این امر نیازمند کمک و حمایت های دولت و هزینه هنگفتی است که متاسفانه تولیدکنندگان و صادرکنندگان ما در اختیار ندارند.

رییس کمیسیون بازرگانی داخلی ایران با اشاره به اینکه فضای اقتصادی کشور پس از اجرای برجام تغییر بسیاری کرده‌ است، گفت: پس از توافق هسته‌ای و امضای برجام، هیات‌های مهم اقتصادی و تجاری از کشورهای اروپایی و آسیایی وارد کشورمان شده و به رایزنی و گفت و گو با مقامات اقتصادی ایران پرداختند.

وی ادامه داد: بنابراین نمی توان گفت برجام تاثیری نداشته چرا که موفقیت هایی حاصل شده اما صد در صد نبوده؛ پس از امضای برجام راه برای تبادل و ارتباط با سایر کشورها هموار شد و حتی در زمینه صادرات و واردات کالا اقداماتی صورت گرفت و قراردادهایی نیز منعقد شد اما در این میان مشکلات بانکی و گشایش ال سی به قوت خودش باقیست و اقدامات صورت گرفته راه گشا نبوده است.

به گفته این فعال بخش خصوصی درست است که اکثر قرادادهای عقد شده به دست شرکت های دولتی بود اما به هر شرکت های خصوصی نیز قراردادهایی داشته اند. معتقدم شرایط پس از برجام برای امور صادراتی تسهیل تر شده اما مشکل ال سی همچنان به قوت خودش باقیست.

فروغان با اشاره به اینکه کالای ایرانی توان عرضه در بازارهای تراز اول را ندارد، افزود: البته این مطلب شامل همه اقلام صادراتی نمی شود. کالا و محصولاتی که خاص ایران بوده و سایر کشورها مشابه آن را نداشته باشند محصول فوق به راحتی می تواند در بازارهای تراز اول رقابت کند.

وی ادامه داد: لازم به ذکر است که قیمت تمام شده کالاهای ایرانی به مراتب بالاتر از قیمت محصولات سایر کشورهاست. چرا که اکثر بودجه ای که در دست بخش خصوصی است در قالب وام هایی است که این بخش از بانک دریافت کرده و سود کلانی را بابت آن پرداخت می کند، در نتیجه نمی تواند کمکی برای واحدهای تولیدی و صادرکنندگان باشد. به گفته وی همچنین دولت به دلیل کمبود بودجه و مشکلات مالی نتوانسته بستر را برای رقابت محصولات ایرانی با محصولات سایر کشورها مهیا سازد. 

فروغان با اشاره به اینکه صنعت حمل ونقل نقش بسیار مهمی در کشف بازارهای جدید دارد، گفت: متاسفانه سیستم حمل و نقل کشور بسیار مشکل دارد و جاده های داخلی در اوضاع و شرایط نابه سامانی به سر می برند و از سوی دیگر در موضوع آمایش سرزمین نیز موفق عمل نکردیم. بدین ترتیب در تعریف مناطق مختلف همچون مناطقی که به دریا دسترسی دارند و یا مناطق هوایی و بار اندازهای صادراتی درست اقدام نکرده ایم به همین دلیل تولیدکنندگان جهت صدور محصولات خود تا بار اندازهای صادراتی باید مسافت های زیادی را طی کنند.

وی ادامه داد: از طرفی حمل و نقل جاده ای کشور ما فرسوده بوده و حتی حمل و نقل ریلی نیز آن طور که باید و شاید مدرن نیست البته این مقوله در سالهای اخیر به مراتب بهتر شده است. همچنین ما در زمینه حمل و نقل هوایی مشکلات فراوانی داریم و از سیستم باربری هوایی مناسبی برخوردار نیستیم و در این زمینه امکانات کافی نداریم.

به گفته وی عوامل فوق دلایلی بر ضعف و افزایش قیمت محصولات تولیدی ایرانی و همچنین عدم رقابت این محصولات را متذکر می شود. از سوی دیگر هزینه های هنگفت صادرات و واردات و وجود بیمه های سنگین بر از دست دادن بازارهای جهانی دلالت دارد.